Kan het werken aan onderwijsinnovatie op zo’n manier dat docenten een plek aan het roer innemen? En dat daarmee de innovaties hun weg vinden naar de onderwijspraktijk?
Anders willen, anders denken, anders doen. Docenten aan het roer bij onderwijsinnovatie in het hbo is geschreven voor adviseurs, coaches en leidinggevenden die zich afvragen : kan het ook anders? Dit boek vertrekt vanuit de stelling dat hiervoor andere manieren van denken en doen nodig zijn in de onderwijsorganisatie. Je wordt uitgedaagd je eigen manieren van denken over organisaties, leiderschap, teams en het docentschap tegen het licht te houden en hier samen met je collega’s over na te denken, en je krijgt voorbeelden aangereikt van andere manieren van doen.
‘Marleen Kaijen maakt in dit boek de uitdagingen rond eigenaarschap en professionele ruimte bij onderwijsinnovaties en toenemende zelforganisatie in docententeams behapbaar. Door het systemische perspectief benadert ze de praktijk als een samenhangend geheel, terwijl haar to the point schrijfstijl en concrete handvatten zorgen dat je er zelf mee aan de slag wilt gaan.’
Myrte Legemaate, promovendus op het gebied van kwaliteitscultuur en senior onderwijsadviseur
‘In Anders willen, anders denken, anders doen brengt Marleen al haar ervaringen met onderwijsinnovaties in allerlei organisaties en onderwijscontexten samen en geeft ze concrete handvatten om tot een constructief proces van innovatie en benodigde organisatieverandering te komen.’
Bram van Alten, onderwijsontwikkelaar en docent
Te koop: Anders willen, anders denken, anders doen – Ten Brink Uitgevers
Het lukt ons in het hoger beroepsonderwijs niet altijd om leerprocessen in onderwijs en organisatie te optimaliseren. Dit leidt tot problemen zowel in het onderwijs als in de organisatie.
We zien dit bijvoorbeeld aan het studentengedrag in de opleiding. Studenten die leren voor de toets en al horde lopend hun opleiding afronden. Deze studenten hebben moeite met het nemen van eigen regie over hun leerproces. Bij docenten bekruipt vervolgens het gevoel en de vraag “Zijn we nog wel de goede dingen aan het doen? Leiden we onze studenten wel toekomstgericht op?”
De wens tot innovatie ontstaat. Een onderwijsinnovatie is steevast een proces van lange adem en het lukt lang niet altijd. Er zijn verschillende barrières in cultuur, structuur en leiderschap die maken dat het stroperig wordt. Ook de docent bezit logischerwijs niet altijd over de didactisch en pedagogische vaardigheden die nodig zijn om de onderwijsinnovatie vorm te geven. Dit maakt dat onderwijsinnovatie soms voelt als “pindakaas door een rietje”.
In Leren(d) innoveren, Naar zinvol en betekenisvol onderwijs in het hbo, schrijft auteur Marleen Kaijen op heldere, uitnodigende en onderbouwende wijze de zoektocht naar anders willen is anders doen in het hoger beroepsonderwijs. Een zoektocht die zowel plaatsvindt in het onderwijs als in de organisatie met als rode draad hoe vinden leerprocessen plaats en hoe worden leerprocessen zo optimaal mogelijk gefaciliteerd. Dit heeft geleid tot een nieuw onderwijsconcept zinvol en betekenisvol onderwijs. In het boek worden zowel de achterliggende theorieën als praktische handreikingen voor de onderwijsuitvoering beschreven. Een essentieel onderdeel van het onderwijsconcept vormt de integratie van programmatisch toetsen.
Naast dat de auteur ingaat op de onderwijsinnovatie zelf beschrijft ze ook de wijze waarop een innovatie tot stand kan komen door in te gaan op de cultuur, structuur en het onderwijskundig leiderschap wat daar voor nodig is. Het boekje geeft herkenbaarheid en houvast dat het ook echt anders kan.
Docenten over het boek Leren(d) Innoveren:
“Ik heb vanmiddag je boek Leren(d) Innoveren ontvangen en ik ben echt zo enthousiast dat ik het even met je wil delen. Ik werk ondertussen 4 jaar bij de HAN, bij verschillende opleiding in de Economische hoek. Zoveel van wat je schrijft is herkenbaar. Voor die professionele cultuur versus ambtelijk-politieke cultuur. Sommige stukken die je schrijft, is net alsof je bij onze opleiding rondloopt. Dus bij deze alvast bedankt voor het schrijven van je boek. Het geeft hoop en houvast dat het ook anders kan”.
“We kennen elkaar niet persoonlijk maar we werken allebei bij de HAN. Ik heb je boek lerend innoveren gelezen en ben er zo enthousiast over dat ik je een heel groot compliment wil geven. Wat je schrijft is zo herkenbaar en geeft zoveel houvast. Je hebt het ook heel erg helder, uitnodigend en onderbouwd opgeschreven in je boek. Dikke complimenten.”
Te koop: Leren(d) innoveren – HBO – Boeken (tenbrinkuitgevers.nl)
Ik heb een bijdrage aan dit boek mogen leveren: Programmatisch toetsen om te komen tot een lerende cultuur bij de Bachelor Ergotherapie.
Binnen het beroepsonderwijs is steeds meer belangstelling voor programmatisch toetsen. Dat is een toetsconcept waarin toetsen en leren geïntegreerd zijn en de competentieontwikkeling van de student centraal staat. Gedurende de opleiding wordt continu informatie over het leerproces van de student verzameld, de zogeheten datapunten. Hiermee kunnen opleiders het leerproces monitoren en bijsturen. Feedback en de ontwikkeling van zelfregulatie staan centraal. Zo krijgen studenten de
benodigde tijd en ruimte om zich te ontwikkelen en écht te leren van toetsen.
In dit boek komen opleiders aan het woord, die hun onderwijs- en toetsprogramma hebben ingericht volgens de uitgangspunten van programmatisch toetsen. Zij vertellen hun eigen verhaal: Waarom hebben zij gekozen voor programmatisch toetsen?
Hoe is het toetsprogramma ingericht? Wat zijn ervaringen van studenten en docenten? En hoe is het implementatieproces verlopen?
De voorbeelden laten zien dat programmatisch toetsen geen recept is. Het moet aansluiten bij de onderwijsvisie van een opleiding, bij het beroep waartoe je opleidt en bij het type studenten. Elke opleiding maakt daarom eigen keuzes bij de uitwerking
van programmatisch toetsen. Dit boek is bedoeld voor onderwijsprofessionals in het middelbaar en hoger
beroepsonderwijs en het wetenschappelijk onderwijs die overwegen om de uitgangspunten van programmatisch toetsen toe te passen binnen het onderwijs en op zoek zijn naar theorie, voorbeelden en inspiratie.